Αποτελεί γεγονός ότι κάθε top 10 που δημιουργεί κάποιος, είναι από τα πιο «ιντριγκαδόρικα» θέματα, τα οποία μπορούν να εγείρουν συζητήσεις επί συζητήσεων και διαφωνίες επί διαφωνιών, είτε αφορούν ταινίες, σειρές, games, βιβλία και, αυτονόητα, μουσική. Αν όμως προέχει η μέθεξη ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα και η ανταλλαγή απόψεων, τότε σημασία σε τέτοιου είδους λίστες δεν έχουν «τα καλύτερα», αλλά «τα αγαπημένα» ενός εκάστου, όπου ο καθένας προσθέτει τα δικά του τραγούδια δίχως να χρειάζεται «να ακυρώσει» εκείνα του διπλανού του. Σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο, το κείμενο περιστρέφεται γύρω από την κατά τεκμήριο(;) κορυφαία heavy metal μπάντα όλων των εποχών.
Από τη δεκαετία του ’80 και εξής οι IRON MAIDEN έχουν πραγματοποιήσει μερικές δεκάδες περιοδείες και λίγες… χιλιάδες συναυλίες(!), εξακολουθώντας να γράφουν μια ιστορία που είναι λίγο-πολύ γνωστή σε όσους μπορούν να ξεχωρίσουν μια ηλεκτρική κιθάρα από ένα μπάσο. Ως εκ τούτου, εν προκειμένω δε θα αναμασήσουμε τους διθυράμβους που γράφονται συχνά-πυκνά για το συγκρότημα· λαμβάνοντας όμως υπ’ όψιν το διαρκώς ανανεούμενο fan base του, θα περάσουμε στην ουσία του άρθρου.
Πόσες φορές δεν αναπαράγονται οι συζητήσεις του τύπου «ελπίζω στην επόμενη περιοδεία να παίξουν επιτέλους αυτό» ή «πάλι δεν έπαιξαν το άλλο» ή «ξέρω ότι είναι απίθανο, αλλά θα μου άρεσε να τους δω να παίζουν το τάδε ή το δείνα» ή «αφού δεν το έπαιξαν τότε, δε θα το παίξουν ποτέ». Εκτός από Σιδηρά Παρθένος, η μπάντα έχει επιδείξει -με αυξανόμενη μάλιστα τάση- και μια σιδηρά πειθαρχία σε ό,τι αφορά το setlist των συναυλιών της στο πέρασμα των δεκαετιών, αφήνοντας μικρά περιθώρια για κάτι πέρα από έναν εν πολλοίς γνώριμο τρόπο προσέγγισης, είτε πρόκειται για tours υποστήριξης ενός καινούριου album είτε όχι.
Το Legacy of the Beast Tour αποκατέστησε την «αδικία» στην περίπτωση του Flight of Icarus, που επανεντάχτηκε στο setlist το 2018, μετά από 32 ολόκληρα χρόνια. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά περισσότερα τραγούδια, που έχουν κρυφτεί στο χρονοντούλαπο της ιστορίας (sic), ενώ κάποιος φαίνεται ότι έχει πετάξει και το κλειδί. «Εξηγήσεις» μπορούν να δοθούν πολλές: «Έχουν τόσα πολλά», «δε γίνεται να βγουν αυτά τα τραγούδια για να μπουν εκείνα», «δεν κολλάνε τόσο σε live», «δεν είναι τόσο καλά σε σύγκριση με άλλα», «MAIDEN είναι, ό,τι θέλουν κάνουν» (χαίρω πολύ). Η ουσία δεν αλλάζει: Υπάρχουν τραγούδια που πολλοί εξ ημών θα θέλαμε για διαφόρους λόγους να ακούσουμε ζωντανά, αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει μέχρι τώρα και τίποτα δεν εγγυάται ότι θα συμβεί στο μέλλον. “Just a fool’s hope”, όπως έχει πει και κάποιος.
Προφανώς τα τραγούδια αυτά δε μπορούν να θεωρηθούν ακριβώς υποτιμημένα από την ίδια τη μπάντα, αφ’ ης στιγμής πρόκειται για επιλογή, εμείς όμως μπορούμε να τα θεωρήσουμε αδικημένα από αυτήν. Για τη δημιουργία της λίστας τέθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις: Να μην έχουν ερμηνευτεί ποτέ ζωντανά ή, στην καλύτερη, να έχουν παρουσιαστεί μόνο στην περιοδεία του album στο οποίο συμπεριλαμβάνονται. Από την τελευταία περίπτωση εξαιρούνται τα εγγύτερα άλμπουμ, από το Brave New World και εντεύθεν. Επίσης, εξαιρέθηκαν τα B-side tracks, παρότι ο Bruce έχει κάνει ιδιαίτερη μνεία προ μηνών στο Total Eclipse, B-side του Run to the Hills single (1982).
Από τη λίστα εξαιρέθηκαν επίσης το Book of Souls άλμπουμ και αυτονοήτως το Senjutsu, καθώς είναι πολύ πρόσφατα ώστε να συμπεριληφθούν σε τέτοιου είδους κατηγορίες. Τέλος, αποφεύχθηκε η λογική «ένα τραγούδι από κάθε άλμπουμ, προκειμένου να υπάρχει ποικιλία και περισσότερο ενδιαφέρον». Τα ίδια τα κομμάτια που έχουν λησμονηθεί στα βάθη των δεκαετιών παρουσιάζουν από μόνα τους μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Άλλωστε, αν στη μετά reunion εποχή των IRON MAIDEN έχει παιχτεί live ολόκληρο το πολύ καλό A Matter of Life and Death, υπάρχουν οπωσδήποτε σπουδαιότερα άλμπουμ, που θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν τύχει ανάλογης αντιμετώπισης στο παρελθόν, και κομμάτια τους να έχουν επιβιώσει live έως σήμερα. Φτάνει ο πρόλογος, πάμε στα δέκα πιο «αδικημένα» τραγούδια της Σιδηράς Παρθένου!
- Starblind (07:48) – The Final Frontier (2010)
Για όσους δε σταμάτησαν μόλις να διαβάζουν, το Starblind αποτελεί μια πολύ ξεχωριστή περίπτωση, ίσως στο πιο «αδύναμο» αποτύπωμα της μπάντας μετά την επιστροφή των Bruce και Adrian. Μάλιστα το γεγονός ότι το Final Frontier υπήρξε το μεγαλύτερο σε διάρκεια έως εκείνη τη στιγμή, καθώς το ξεπέρασαν τα δύο επόμενα, καθιστά το συγκεκριμένο τραγούδι μόλις το έκτο του άλμπουμ σε διάρκεια, σε σύνολο δέκα. Το Starblind είναι μεταξύ των πέντε τραγουδιών που δεν έφτασαν ποτέ στο Final Frontier World Tour (2010/11), και πλέον η μοίρα του -κακώς- φαντάζει προδιαγεγραμμένη. Ένα τραγούδι με ασυνήθιστα «κατεβάσματα» του Bruce, προσεγμένες εναλλαγές στο ρυθμό και μια εσωτερικευμένη δυναμική, η οποία δεν κορυφώνεται ποτέ, ακριβώς για να κάνει τελικά τη διαφορά. Smith, Harris και Dickinson συνδημιουργούν, και το αποτέλεσμα είναι MAIDEN.
- The Thin Line Between Love and Hate (8:26) – Brave New World (2000)
Το καταληκτικό τραγούδι του 12ου άλμπουμ της μπάντας και πρώτου στο νέο κεφάλαιο που άνοιγε τότε, φέρει την υπογραφή των Murray και Harris. Το τρίτο μεγαλύτερο track του Brave New World δεν έχει ακουστεί ποτέ ζωντανά, ενώ συνολικά μοιάζει να ξεχωρίζει από όλα τα προηγούμενα. Μέσα από απλούς στίχους εμβαθύνει στα ενδότερα της ανθρώπινης ύπαρξης αναδεικνύοντας αφενός πόσο μικρή είναι, αλήθεια, η απόσταση μεταξύ καταστάσεων που άπαντες αντιμετωπίζουν στη ζωή, αφετέρου το βάρος της ευθύνης που καλείται να αναλάβει ο καθένας. “I will hope, my soul will fly / So I will live forever / Heart will die, my soul will fly / And I will live forever”, στέλνει τελικά το αισιόδοξο μήνυμα ο Bruce τραγουδώντας το refrain, σε ένα γρήγορο κομμάτι στη μεγαλύτερη διάρκειά του, «δυσοίωνο» κατά κανόνα και εν τέλει μελαγχολικό.
- Infinite Dreams (06:08) – Seventh Son of a Seventh Son (1988)
Ο μόνος λόγος για τον οποίο το τραγούδι δε βρίσκεται ψηλότερα στη λίστα είναι ότι πρόλαβε να παιχτεί live στο Seventh Tour of a Seventh Tour (1988). Ανήκοντας σε ένα άλμπουμ, που διεκδικεί τον τίτλο του κορυφαίου των IRON MAIDEN ίσως και με ποσοστά φαβορί, το Infinite Dreams υπογράφει ο captain, ξεκινώντας με νότες τις οποίες αργότερα θα ακούσουμε σχεδόν αυτούσιες στην έναρξη του Clansman. Η πρώτη στροφή κινείται σε ένα «ψύχραιμο» τέμπο, εισάγοντας στιχουργικά στο θέμα, τους εφιάλτες που βλέπει κάποιος, καθώς ο Bruce ερμηνεύει θυμίζοντας τον πάσχοντα, ο οποίος νιώθει καλύτερα αρχίζοντας να μιλά γι’ αυτούς. Η έκρηξη έρχεται στη συνέχεια, όταν αρχίζουν οι λεπτομερείς περιγραφές, κι εκεί πώς μπορείς να παραμείνεις ανεπηρέαστος, διατηρώντας την αυτοκυριαρχία σου; “Help me… Save me…”.
- Flash of the Blade (04:05) – Powerslave (1984)
Ένα τετράλεπτο ασταμάτητου «σφυροκοπήματος». Το Flash of the Blade δεν έφτασε ποτέ στους… τελικούς, ούτε του World Slavery Tour που ξεκίνησε περίπου ένα μήνα πριν από την κυκλοφορία του άλμπουμ. Με υπογραφή Dickinson και την αγαπημένη του ξιφασκία σιωπηρά στο υπόβαθρο, ένα τραγούδι στο οποίο δεν παίρνεις ανάσα, καθώς πασχίζεις μια ολόκληρη ζωή να αποφεύγεις τα εχθρικά ξίφη, προτού τελικά ένα κόψει αστραπιαία το νήμα της δικής σου και σε αφήσει παρατημένο σε μιάν άκρη, ξεχασμένο από τους πάντες, κραδαίνοντας ακόμη την τιμή σου στο άψυχο χέρι σου. Σε άλλες μπάντες αυτό το τραγούδι θα γκρέμιζε στάδια. Στους MAIDEN περιορίστηκε σε ένα εκπληκτικό άλμπουμ, 38 χρόνια πριν.
- The Duellists (06:18) – Powerslave (1984)
Ακολουθεί στο Powerslave αμέσως μετά το προηγούμενο, σε περίπτωση που κάποιος δεν εμπέδωσε το Flash of the Blade. Τη σκυτάλη παραλαμβάνει ο Harris, ο οποίος αυτή τη φορά σου δίνει την επιλογή για πυροβόλο όπλο ή σπαθί. Αν δεν είσαι έτοιμος να ανταποκριθείς, τότε απλώς μόλις διάλεξες τρόπο να πεθάνεις. Παραπέμποντας εμμέσως σε ένα μεσαιωνικό πλαίσιο και αυτό, ένα επίσης πολύ γρήγορο κομμάτι, με δική του ταυτότητα, σου δηλώνει εξ αρχής κατηγορηματικά ότι αν αναζητάς ένα διάλειμμα, κοίτα παρακάτω… και καλή τύχη. 3,5 αμιγώς ορχηστρικά λεπτά στο μέσο του τραγουδιού θέτουν τους κανόνες του παιχνιδιού, πριν η μονομαχία περάσει στην τελική ευθεία φτάνοντας μέχρι θανάτου. Το Duellists δεν παρουσιάστηκε live ποτέ, έστω στην περιοδεία για την προώθηση του άλμπουμ, πόσο μάλλον κάποια στιγμή αργότερα. Ψιλά γράμματα; Όχι τόσο.
- Deja-Vu (04:55) – Somewhere in Time (1986)
Και κάπου εδώ τα πράγματα σοβαρεύουν, για το πιο αδικημένο άλμπουμ των MAIDEN κατά την άποψη του υπογράφοντος. Murray και Harris ενώνουν ξανά τις δυνάμεις τους, παραδίδοντας ένα από τα δύο πιο εκρηκτικά κομμάτια του Somewhere in Time, μια ανάσα πριν από το μεγάλο φινάλε. Τα πρώτα δευτερόλεπτα ξεγελούν ίσως περισσότερο απ’ ό,τι θα προϊδέαζε το παρελθόν της μπάντας. Άλλωστε το Stranger in a Strange Land μόλις είχε ρίξει τους ρυθμούς και το Deja-Vu έδειξε προς στιγμήν να συνεχίζει από εκεί. “Could you be wrong”? Το Deja-Vu περιγράφει γλαφυρά το γνωστό φαινόμενο, όταν συμβαίνει κάτι που μια στιγμή νωρίτερα ήξερες ήδη ότι θα ακολουθήσει, ή όταν συναντάς πρόσωπα που είσαι σίγουρος ότι έχεις γνωρίσει στο παρελθόν… αλλά πώς είναι δυνατόν;! Και όλα συμβαίνουν ταχύτατα… όπως ακριβώς το τραγούδι! Ασταμάτητο… αλλά περιορισμένο στο άλμπουμ.
- The Prophecy (05:04) – Seventh Son of a Seventh Son (1988)
Σε ένα άλμπουμ στο οποίο υπάρχουν τραγούδια όπως τα Seventh Son of a Seventh Son, Moonchild, The Evil That Men Do, The Clairvoyant και Can I Play with Madness, το Prophecy αδικείται τελικά όχι σε σχέση με τα προαναφερθέντα, αλλά από την ίδια τη ζωή! Murray και Harris δημιουργούν για μία ακόμη φορά ένα ξεχωριστό αποτέλεσμα, παρουσιάζοντας το πλέον ήπιο και συνάμα μελωδικό intro του άλμπουμ, αλλά και ένα υπέροχο «ακουστικό» outro που θα μπορούσε να παίζει σε λούπα για ώρες. Ο Έβδομος Υιός κάνει την εμφάνισή του στους στίχους και αυτού του κομματιού, που με τη σειρά του είναι αδύνατο να περάσει απαρατήρητο, από όσα «θηρία» κι αν περιτριγυρίζεται. Ο ρυθμός ανεβαίνει προοδευτικά, ενώ το σόλο του Dave απογειώνει το τραγούδι, που ξέρει να επιστρέψει εκεί που θέλει, σβήνοντας όσο ήσυχα ξεκίνησε. Κάθε προφητεία… που σέβεται τον εαυτό της, γίνεται μόνο μία φορά. Κι όποιος ενδιαφέρεται να ακούσει το Prophecy, πρέπει να περιοριστεί αποκλειστικά στο Seventh Son of a Seventh Son.
- The Loneliness of a Long Distance Runner (06:31) – Somewhere in Time (1986)
Εμπνευσμένο από την ομώνυμη μικρή ιστορία του Alan Sillitoe (1959), η οποία το 1962 οδήγησε και σε μια ομότιτλη ταινία, το πέμπτο τραγούδι του άλμπουμ ξεκινά με προϋποθέσεις μαραθωνίου, πριν εξελιχθεί σύντομα σε έναν αδυσώπητο αγώνα ταχύτητας. Κάθε νότα του Loneliness of a Long Distance Runner, κάθε αποστροφή των στίχων του αρχηγού, αποτυπώνουν ανάγλυφα το άγχος, την πίεση, την κομμένη ανάσα του δρομέα, την πάλη με τον εαυτό του για το επόμενο βήμα, μια ακόμη κερδισμένη μάχη πριν από την επόμενη. Γιατί δε μπορεί να σταματήσει, δεν πρέπει να σταματήσει! Και τρέχει, τρέχει εξαντλημένος, μη ξεχωρίζοντας το όνειρο από την πραγματικότητα, το επόμενο χιλιόμετρο από τα δεκάδες προηγούμενα, σε μια απέραντη μοναξιά, έναν αγώνα που πρέπει να κερδίσει πάση θυσία, ενάντια στις επιταγές του σώματός του, με κάθε τρόπο, με οποιοδήποτε κόστος! Ένας ύμνος στην ανθρώπινη υπέρβαση, που δεν γνωρίζει όρια, παρά μόνο όταν τα καταρρίπτει, για να έρθει η σειρά όσων έπονται. Το τραγούδι παρουσιάστηκε ζωντανά μία και μοναδική φορά, στην εναρκτήρια συναυλία του Somewhere on Tour (1986), στο Βελιγράδι.
- The Nomad (09:06) – Brave New World (2000)
Γιατί αυτό και γιατί δεύτερο; Γιατί είναι τραγουδάρα. Αλλά πέρα από αυτήν την εμπεριστατωμένη ανάλυση, για μια σειρά λόγων: Πρόκειται αφενός για σπουδαία στιγμή του άλμπουμ, σε μια σύμπραξη -για άλλη μία φορά, αλλά εντελώς συμπτωματικά σε ό,τι αφορά τη λίστα μας- των Murray και Harris, που πέραν του γεγονότος ότι εξαφανίστηκε από προσώπου γης και αυτή, έχει αφετέρου το επιπλέον μειονέκτημα να μην ανήκει σε ένα από τα «κλασικά» άλμπουμ, όπου θα υπήρχε μια επιπλέον «δικαιολογία» πλάι σε όσες ενδεικτικά αναφέρθηκαν στις αρχές του κειμένου, αλλά και μια ελπίδα να το δούμε live. Το τραγούδι αποτελεί ωδή στον νομά της ερήμου, γύρω από τον οποίο επικρατεί μυστήριο όσον αφορά την ταυτότητά του, τα πράγματα για τα οποία λέγεται ότι είναι ικανός, καθώς ουδείς έχει αντικρίσει το πρόσωπό του.
Ο στίχος απογειώνεται από την πολυδιάστατη, ονειροπόλα και απολύτως ταξιδιάρικη μελωδία, η οποία σε ολόκληρο το εννιάλεπτο μεταφέρει τον ακροατή όχι σε τόπους βολικούς, αλλά εκεί που η ώχρα της άνυδρης ερήμου γίνεται ένα με τον ήλιο, ενώ το εκτυφλωτικό φως εξαφανίζει το γαλάζιο του ουρανού κάνοντας τα πάντα λευκά· εκεί που ο νομάς συνεχίζει το ταξίδι του και οι θρύλοι για το άτομό του αποκτούν μυσταγωγικά χαρακτηριστικά. Γι’ αυτό! Γιατί εμείς δε θα ξεχάσουμε το Nomad, ακόμη κι αν δεν το ακούσουμε ζωντανά ποτέ.
- Alexander the Great (08:35) – Somewhere in Time (1986)
Είναι σχεδόν απίθανο να υπάρξει παγκοσμίως οποιαδήποτε λίστα που αφορά το πλέον επιθυμητό τραγούδι της μπάντας για live και να μην είναι το Alexander the Great, ειδικά εάν αφορά κομμάτι που δεν έχει ερμηνευτεί ποτέ επί σκηνής. Αυτό τα λέει πραγματικά όλα περί του ύψους στο οποίο στέκεται ο ύμνος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, για τον οποίο εμείς μπορεί να χαιρόμαστε για άλλους λόγους, αλλά δεν είναι αυτοί που κάνουν το τραγούδι τόσο σπουδαίο και τόσο αγαπητό στους ανά την υφήλιο fans. Θα αποφύγουμε οποιαδήποτε χιλιοειπωμένη συζήτηση για τους λόγους που συνειδητά δεν έχει ακουστεί ποτέ ζωντανά, παραμένοντας στην ουσία: Πρόκειται για το μεγαλύτερο «διαμάντι» των IRON MAIDEN, το οποίο 36 χρόνια αργότερα, παιδιά, που δεν είχαν γεννηθεί όταν κυκλοφόρησε το Somewhere in Time, εξακολουθούν να ζητούν μετά μανίας… και παρρησίας. Δικαίωμα της μπάντας να μην το ερμηνεύει και δικαίωμα όλων των υπολοίπων να το θέλουν.
Ο Harris άνοιξε τα κιτάπια της παγκόσμιας ιστορίας, διάβασε και συνόψισε υποδειγματικά μέσα σε λίγους στίχους αρκετές από τις σημαντικότερες στιγμές του αξεπέραστου στρατηλάτη. Οι απίστευτες εναλλαγές του μοτίβου, τα αποθεωτικά σόλο και οι «επιτακτικές» τρεις τελευταίες στροφές πριν από το καταληκτικό refrain που περιγράφει το θάνατο εκείνου που ενέπνευσε τους πάντες, σπέρνοντας το φόβο στους εχθρούς του και μόνο στο άκουσμα του ονόματός του, επιστεγάζουν ένα από τα ελάχιστα τραγούδια που βρίσκονται ακόμη σε θέση να δοκιμάσουν τα αντανακλαστικά των κορυφαίων performers της heavy metal σκηνής. Αρκεί να αποφασίσουν να σηκώσουν το γάντι για το οποίο γράφει ο αρχηγός στο Duellists.