«Η σύγχρονη κινηματογραφική ληστεία εφευρέθηκε στο Παρίσι το 1954 από τον Ζιλ Ντασέν, με το Ριφιφί.»
Ρότζερ Έμπερτ
Ο Αμερικανός σκηνοθέτης, ηθοποιός και σεναριογράφος Ζιλ Ντασέν (1911-2008), γνωστός και αγαπητός στους Έλληνες μετά τον γάμο του με τη Μελίνα Μερκούρη, χάρισε στον παγκόσμιο κινηματογράφο μερικές από τις καλύτερες στιγμές του. Η Summer Classics επανακυκλοφορεί στις 8 Σεπτεμβρίου στα θερινά σινεμά με ψηφιακά επεξεργασμένες κόπιες, μια από τις εμβληματικότερες δημιουργίες του, το Ριφιφί!
Η ταινία Ριφιφί (από όπου και καθιερώθηκε πλέον στα ελληνικά η σημασία της λέξης ως μέθοδος διάρρηξης μέσω τρύπας στη μεσοτοιχία, ενώ στη γαλλική αργκό σημαίνει βίαιη αντιπαράθεση), είναι η πρώτη του ταινία στην Ευρώπη, και τρόπον τινά η δικαίωσή του, αφότου αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί από τις ΗΠΑ λόγω των αριστερών πολιτικών φρονημάτων του την εποχή του Μακαρθισμού, ενώ είχε ήδη καταξιωθεί με το αριστουργηματικό Η νύχτα και η πόλη (Night and the city, 1950). Το Ριφιφί κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών το 1955 και έγινε ένα από τα πιο αγαπημένα και επιδραστικά φιλμ νουάρ όλων των εποχών.
Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ογκίστ Λε Μπρετόν, ο σκηνοθέτης παρουσιάζει με κυνισμό και χωρίς καμία διάθεση εξιδανίκευσης τη ματαιότητα του εγκλήματος. Παρά τις καλά ακονισμένες δεξιότητες, τις ασυνήθιστες γνώσεις των κακοποιών και τις ανθρώπινες ευαισθησίες τους, η βία, ακόμα και η βλακεία, κυριαρχούν στον κόσμο των γκάνγκστερ. Η κινηματογράφηση είναι εκπληκτική, ιδίως στα νυχτερινά πλάνα, δίνοντας μια πραγματική αίσθηση της Μονμάρτης της δεκαετίας του 1950, ενώ η ταινία χτίζει την αμείωτη ένταση που τη διακρίνει αντλώντας ακόμα και από τις πιο μικρές λεπτομέρειες (όπως η αναποδογυρισμένη ομπρέλα, η οποία συλλέγει θραύσματα κατά τη διάρκεια της ληστείας).
Αυτό που πραγματικά κάνει το Ριφιφί να ξεχωρίζει, είναι ακριβώς η εκπληκτική, βουβή σκηνή της διάρρηξης, που αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα καθαρόαιμης κινηματογραφικής μαεστρίας: Ο συνθέτης, Ζορζ Ορίκ, έγραψε αρχικά μουσική για τη σκηνή, αλλά συμφώνησε με τον Ντασέν ότι ήταν περιττή. Για περίπου μισή ώρα, παρακολουθούμε με εντυπωσιακή αληθοφάνεια και περισσή αγωνία κάθε κίνηση των πρωταγωνιστών, κρατώντας την ανάσα μας και κάνοντας ησυχία μαζί τους.
Το Ριφιφί γυρίστηκε με πολύ χαμηλό προϋπολογισμό, αφού το καστ και το συνεργείο της ταινίας συμφώνησαν σε συμβολικές αμοιβές λόγω φιλίας με τον Ντασέν, ενώ ο ίδιος έπαιξε έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους και έψαξε μόνος του τις κατάλληλες τοποθεσίες για τα γυρίσματα. Αυτή όμως η έλλειψη παραγωγής Χολιγουντιανών προδιαγραφών, οδήγησε στο να έχει ο Ντασέν μεγαλύτερο δημιουργικό έλεγχο στο έργο του, χαρίζοντάς μας τελικά μία πραγματικά πλούσια κινηματογραφική εμπειρία.
Σύνοψη:
Ο διαρρήκτης Τόνι αποφυλακίζεται και δέχεται την πρόταση του νεαρού προστατευόμενού του για μια γρήγορη ληστεία σε ένα διάσημο κοσμηματοπωλείο, υπό έναν όρο: Να μην αφήσουν τίποτα. Με ένα άψογο σχέδιο και τη βοήθεια ενός ειδικού διαρρήκτη χρηματοκιβωτίων, έχουν πολλές πιθανότητες επιτυχίας -αλλά ίσως η εκτέλεση της ληστείας να είναι το εύκολο μέρος της υπόθεσης. Μένει ακόμα το να διαφύγουν, να βρουν κλεπταποδόχους, να μην τραβήξουν την προσοχή και κυρίως, να μην τους προλάβει το παρελθόν τους…
Ριφιφί / Rififi (1955)
Σκηνοθεσία: Ζιλ Ντασέν
Σενάριο: Ζιλ Ντασέν, Ογκίστ Λε Μπρετόν, Μάρτιν Γουίλερ
Πρωταγωνιστούν: Ζαν Σερβέ, Καρλ Μένερ, Ζιλ Ντασέν, Μαγκαλί Νοέλ, Ρομπέρ Μανουέλ, Ζανίν Νταρσέ, Μαρί Σαμπουρέ
Μουσική: Ζορζ Ορίκ
Φωτογραφία: Φιλίπ Αγκοστινί
Έτος Παραγωγής: 1955
Διάρκεια: 118 λεπτά
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία
Διανομή: Summer Classics
Δείτε το trailer της ταινίας εδώ:
https://www.gaumont.fr/fr/film/du-rififi-chez-les-hommes.html
από την 1η Σεπτεμβρίου στα Θερινά Σινεμά
Δείτε περισσότερες ταινίες της Summer Classics για φέτος το καλοκαίρι εδώ:
