Ο Ian Curtis ήταν η φωνή που ενώ έζησε ανάμεσα μας για λίγο, κατάφερε να δώσει την απόκοσμη και αισθησιακή ενέργεια του σε μια ολόκληρη γενιά, η οποία ακόμα και σήμερα ζεί μέσα από τα τραγούδια του. Ο τραγουδιστής των Joy Division κατάφερε μέσα από την επιβλητική φωνή του να εκφράσει συναισθήματα με ένα τρόπο που λίγοι μπορούσαν. Αγάπη, φόβος και πίκρα. Ο Curtis δε φοβόταν να εκφραστεί στο κοινό και να τσαλακωθεί, φοβόταν όμως τον ίδιο του τον εαυτό.
Γεννήθηκε στο Stretford, στις 15 Ιουλίου του 1956 και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο γειτονικό Macclesfield. Έγραφε ποιήματα και τραγούδια από μικρή ηλικία, ενώ παράλληλα ήταν αρκετά καλός στις σχολικές του επιδόσεις. Μετά την αποφοίτηση του δούλεψε σε δισκοπωλείο, αφού για λίγο καιρό εργάστηκε σαν δημόσιος υπάλληλος.
Η μουσική όμως αποτελούσε την μεγάλη του αγάπη, ενώ θαύμαζε καλλιτέχνες όπως τους Jim Morisson και David Bowie.
Παρόλα αυτά αποφάσισε να αφήσει νωρίς την εργένικη ζωή του, όταν το 1975 στα 19 του χρόνια, παντρεύτηκε την συνομήλικη του Deborah Woodruff. Απέκτησαν μια κόρη την Natalie το 1979, και εγκαταστάθηκαν στο Macclesfield. Ένα από εκείνα τα δωμάτια του σπιτιού θα γινόταν το “δωμάτιο ηχογραφήσεων” του Curtis, εκεί όπου θα περνούσε ατελειώτες ώρες γράφοντας τραγούδια.
Η αρχή
Η μοίρα του άλλαξε ριζικά, όταν είδε μια συναυλία των Sex Pistols στο Manchester τον Ιούλιο του 1976. Ήταν εκείνο το βράδυ που ο Curtis πήρε την απόφαση να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μουσική. Λίγο καιρό αργότερα γνώρισε τον κιθαρίστα Bernard Sumner και τον μπασίστα Peter Hook, οι οποίοι είχαν ήδη στα σκαριά να δημιουργήσουν ένα νέο συγκρότημα. Κατά τύχη και οι τρείς τους είχαν παρακολουθήσει τη συναυλία των Sex Pistols στο Manchester, οπότε οι κοινές επιρροές τους ένωσαν και σύντομα ο Curtis θα έπαιρνε τη θέση του τραγουδιστή.
Το νέο τους συγκρότημα ονομάστηκε Warsaw από ένα τραγούδι του Bowie που συμπεριλαμβανόταν στο άλμπουμ Low , αλλά επειδή υπήρχε ήδη ένα άλλο συγκρότημα στην περιοχή με την ονομασία Warsaw Pakt, αποφάσισαν να δοκιμάσουν κάτι άλλο και έτσι κατέληξαν στο “ιστορικό” Joy Division. Στις 29 Μαΐου του 1977 εμφανίστηκαν για πρώτη φορά επί σκηνής, ανοίγοντας τη συναυλία των Buzzcocks, με τον Stephen Morris στα ντραμς, όπου έμμελε να γίνει το τέταρτο μέλος της παρέας. Τον επόμενο χρόνο οι Joy Division υπέγραψαν συμβόλαιο με τη νεοσύστατη δισκογραφική εταιρεία Factory Records, η οποία έγραψε ιστορία στο Βρετανικό ροκ.
Η επιτυχία
Οι Joy Division ηχογράφησαν δύο αριστουργηματικούς δίσκους το Unknown Pleasures που κυκλοφόρησε στις 15 Ιουνίου του 1979 και το Closer στις 18 Ιουλίου του 1980. Τα συγκεκριμένα άλμπουμ αποτέλεσαν την απαρχή αυτού που μουσικοκριτικοί ονόμασαν Post-Punk, ένα είδος πανκ όχι τόσο οργισμένο και εξωστρεφές, όπως αυτό τον Sex Pistols και των Clash, αλλά πιο εσωστρεφές και ενδοσκοπικό.
Τα τραγούδια τους ήταν απαισιόδοξα και σκοτεινά, γεμάτα από θάνατο, βία, αποξένωση και κοινωνική αποσύνθεση. Η φωνή του Curtis ήταν απόκοσμη και μπασοβαρύτονη, η οποία τον έκανε να ακούγεται αρκετά μεγαλύτερος από την ηλικία του.
Έγινε ιδιαίτερα γνωστός για την ήρεμη και μελαγχολική παρουσία του, ενώ παράλληλα ανέπτυξε ένα μοναδικό χορευτικό στυλ επί σκηνής, στο οποίο είχε παίξει ιδιαίτερο ρόλο η επιληψία από την οποία έπασχε.
Τα επιληπτικά επεισόδια
Στα τέλη του 1978 ξεκίνησε να υποφέρει από επιληπτικά επεισόδια. Η διάγνωση ήρθε ένα χρόνο αργότερα με τους γιατρούς να περιγράφουν την κατάσταση του σαν ιδιαίτερα σοβαρή, σε σημείο που δεν θα είχε τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει μελλοντικά τον εαυτό του.
Στην προσπάθεια να αντιμετωπίσει το πρόβλημα υγείας του μπήκε στο Βρετανικό Κέντρο Υγείας, όπου ήταν ιδιαίτερα ανοιχτός να συζητήσει για αυτό, με όποιον του το ζητούσε. Προσπαθούσε απεγνωσμένα να διαχειριστεί τα επιληπτικά επεισόδια αλλά δυστυχώς η κατάσταση του δε σταματούσε να χειροτερεύει. Εκείνη την περίοδο προσπάθησε να βρεί παρηγοριά στο ποτό και στις καταχρήσεις, ενώ παράλληλα έπρεπε να είναι συνεπής στο πρόγραμμα του συγκροτήματος. Τα χάπια είχαν ιδιαίτερες παρενέργειες στον οργανισμό του, αλλά κυρίως υπέφερε από μεγάλες και απότομες αλλαγές στη διάθεση του οι οποίες αρκετές φορές τρόμαζαν τους γύρω του, ίσως και τον ίδιο.
Είχε τελειοποιήσει αυτό που ονόμαζε “επιληπτικό χορό” και κατά τη διάρκεια των live εμφανίσεων των Joy Division το 1979-1980 κατέρευσε πάρα πολλές φορές επάνω στη σκηνή.
Η τελευταία του εμφάνιση ήταν στις 2 Μαίου του 1980 στο Πανεπιστήμιο του Birmingham, όπου έγινε η πρώτη και μοναδική παρουσίαση του Ceremony το οποίο λίγο αργότερα ηχογραφήθηκε από τα εναπομείναντα μέλη του συγκροτήματος και κυκλοφόρησε σαν το ντεμπούτο άλμπουμ τους. Το τελευταίο κομμάτι που θα ερμήνευε ο Curtis στη σκηνή πριν το θάνατο του ήταν το “Digital”.
Το τέλος
Στις 17 Μαίου του 1980 και ενώ ο γάμος του κρεμόταν από μια κλωστή, ο Curtis ζήτησε από τη σύζυγο του να σταματήσει τις διαδικασίες για το διαζύγιο τους. Εκείνη αρνήθηκε καθώς θεώρησε ότι την επόμενη μέρα θα άλλαζε γνώμη και θα της έλεγε κάτι τελείως διαφορετικό.
Η επιληψία και τα προσωπικά προβλήματα αποτέλεσαν βαρύ φορτίο για εκείνον και έδωσε τέλος στη ζωή του στις 18 Μαίου του 1980. Ο Curtis κρεμάστηκε με ένα καλώδιο στην κουζίνα του σπιτιού του στο Macclesfield, υπό τους ήχους του άλμπουμ του Iggy Pop “The Idiot”.
Λίγες μέρες αργότερα κυκλοφόρησε το τραγούδι του “Love Will Tear Us Apart”, που αποτέλεσε τη μεγαλύτερη επιτυχία των Joy Division.
Οι Joy Division διαλύθηκαν την ίδια μέρα, όπως είχαν συμφωνήσει μεταξύ τους, εάν κάποιος πέθαινε ή εγκατέλειπε το συγκρότημα. Τα επιζώντα μέλη των Joy Division δημιούργησαν τους New Order, και γνώρισαν ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία στα επόμενα χρόνια.
Ο Ian Curtis μπορεί να βρέθηκε για λίγο ανάμεσα μας αλλά η απόκοσμη φωνή και το καταθλιπτικό του στυλ ενέπνευσαν αρκετούς καλλιτέχνες στις επόμενες γενιές. Χαρακτηριστικοί θαυμαστές του ήταν ο Kurt Cobain, ο Ian Smith οι Radiohead και πολλοί άλλοι.
Όλοι μαζί όμως έχουν καταλήξει ομόφωνα σε ένα συμπέρασμα: Aν ζούσε ο Curtis θα ήταν ο κορυφαίος ερμηνευτής του σύγχρονου ροκ. Ίσως τελικά κάποια πράγματα είναι για να κρατάνε για λίγο, ίσως έτσι να δίνουν τροφή στο χώρο ώστε να τους θυμούνται για πάντα.
Η μπάντα από το Manchester, όχι μόνο δεν έχει ξεχαστεί αλλά παραμένει για πάντα στην καρδιά μας, μέσα από το μελαγχολικό βλέμμα του Ian Curtis, έστω και 41 χρόνια μετά το θάνατο του.
Χρύσα Αντωνιάδη
