Θα πεθάνω όταν θέλω εγώ! Η Olivia de Havilland έγινε 104 ετών!

Σε κάποιους ανθρώπους η ζωή έχει ξεχάσει να σταματήσει τα κοντέρ. Μπορεί ο Kirk Douglas να απεβίωσε εν τέλει πριν λίγους μήνες στα 103 του, αλλά η Olivia de Havilland βαστά γερά και γιόρτασε χθες τα 104α γενέθλιά της.

Η θρυλική ηθοποιός γεννήθηκε το 1916 και χάραξε μια συγκλονιστική πορεία κατά τη Χρυσή Εποχή του Χόλιγουντ. Μπορεί το όνομά της να μην έρχεται στο νου μαζί με σταρ όπως η Bette Davis, η Joan Crawford και η Vivien Leigh και οι ταινίες της να μην έχουν μείνει κλασικές σήμερα για τους πιο αμύητους αλλά αν ανατρέξει κάποιος στη φιλμογραφία της θα διαπιστώσει πως πρόκειται για κατάφωρη αδικία. Οπως λίγο-πολύ ένιωθε πως βίωνε και η ίδια για το μεγαλύτερο διάστημα της καριέρας της.

Οι γονείς της, Βρετανοί υπήκοοι, γνωρίστηκαν και παντρεύτηκαν στο Τόκιο της Ιαπωνίας, όπου απέκτησαν δυο κοριτσάκια, την Olivia και τη Joan. Η μαμά της ήταν ηθοποιός του θεάτρου και γαλούχησε τη μικρή Olivia με την ποιητική γλώσσα του Σαίξπηρ, με τα κείμενα του οποίου της μάθαινε γραφή, ανάγνωση και σωστή προφορά. Από πατέρα όμως δεν τα πήγε πολύ καλά. Οταν οι γονείς της αποφάσισαν να γυρίσουν στην Αγγλία, ο πατέρας de Havilland τους εγκατέλειψε στα μισά της διαδρομής και γύρισε πίσω στην Ιαπωνία για να παντρευτεί την οικιακή βοηθό του, και η μητέρα με τα δυο παιδιά εγκαταστάθηκαν έξω απ’ το Σαν Φρανσίσκο. Ούτε όμως κι από πατριό πρόκοψε. Ο νέος σύζυγος της μητέρας της αντιδρούσε στις θεατρικές εξωσχολικές δραστηριότητες της Olivia και στα 17 της, της έδωσε τελεσίγραφο: ή παρατά το θέατρο ή φεύγει απ’ το σπίτι. Και έφυγε απ’ το σπίτι.

Τελειώνοντας το σχολείο, η ζωή την έφερε μπροστά σε ένα άλλο σταυροδρόμι: ή να δεχτεί την υποτροφία που κέρδισε και να σπουδάσει με σκοπό να γίνει δασκάλα αγγλικής φιλολογίας, ή να δεχτεί ένα ρόλο στο “Ονειρο Καλοκαιρινής Νύχτας” του Σαίξπηρ που θα ανέβαζε στο Χόλιγουντ ο σκηνοθέτης Max Reinhardt, ο οποίος έτυχε να τη δει σε μια κοινοτική παράσταση όπου συμμετείχε. Εχοντας κλείσει συμφωνία με τη Warner Bros. να διασκευάσει το έργο για τον κινηματογράφο, ζήτησε από την Olivia να ερμηνεύσει το ρόλο και στην ταινία. Και έτσι η Olivia de Havilland βρέθηκε με πενταετές συμβόλαιο σε ένα από τα μεγαλύτερα στούντιο του Χόλιγουντ.

Μπορεί να λάβαινε εξαιρετικές κριτικές από τα σπουδαιότερα έντυπα της εποχής αλλά η Warner επέμενε να τη βάζει να παίζει συνεχώς αδιάφορους ρόλους ως το ερωτικό ενδιαφέρον του πρωταγωνιστή ή σαχλά πλουσιοκόριτσα. Η άνοδός της ήταν αργή αλλά σταθερή, και οι ταινίες που πραγματικά έκαναν τη διαφορά στην αρχή ήταν αυτές όπου πρωταγωνιστούσε μαζί με τον Errol Flynn, τότε ακόμα άσημο ηθοποιό, με τον οποίο συνεργάστηκαν οκτώ φορές στο σινεμά, με αποκορύφωμα την ταινία του 1938, “Οι Περιπέτειες του Ρομπέν των Δασών”, η οποία προτάθηκε για 11 Οσκαρ. Η πρώτη προσωπική της όμως υποψηφιότητα και ο ρόλος ο οποίος σημάδεψε για πάντα την καριέρα της ήταν αυτός της Μέλανι στο “Οσα Παίρνει ο Ανεμος”. Σε αντίθεση με όλες τις ηθοποιούς που κυνηγούσαν το ρόλο της Σκάρλετ Ο’Χάρα, η Olivia ήθελε διακαώς να παίξει τη Μέλανι, νιώθοντας πως η εξευγενισμένη αξιοπρέπεια και η εσωτερική δύναμη της φαινομενικά εύθραυστης Μέλανι ήταν κάτι το οποίο μπορούσε να κατανοήσει.

Τα προβλήματα που είχε με την Warner ήταν πολλά και δυσεπίλυτα. Αρχικά αρνιόντουσαν να την αφήσουν να παίξει στο “Οσα Παίρνει ο Ανεμος” αφού ήταν παραγωγή άλλης εταιρείας και παρότι εν τέλει απέδειξε το ταλέντο της και στα βραβεία, συνέχισαν να της δίνουν τους ίδιους τυποποιημένους ρόλους, τους οποίους είχε σιχαθεί ολοκληρωτικά. Αρχισε να αρνείται συστηματικά να παίζει στις ταινίες που της πρότεινε το στούντιο, προσπαθώντας να επιλέγει μόνο τα λιγοστά ενδιαφέροντα σενάρια, τα οποία έγιναν όλα εμπορικές επιτυχίες της εποχής. Το 1943 έκανε μήνυση στη Warner, η οποία ήθελε να της επιβάλει επέκταση του συμβολαίου της σαν ποινή για όλες τις ταινίες όπου αρνήθηκε να παίξει, και σε μια πρωτοφανή περίπτωση, η απόφαση βγήκε υπέρ της, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την αποκαθήλωση της παντοδυναμίας των στούντιο πάνω στους ηθοποιούς τους, απόπειρα στην οποία λίγα χρόνια πριν είχε αποτύχει η φίλη της, Bette Davis.

Ελεύθερη πλέον να διαμορφώσει την καριέρα της όπως ήθελε, ήρθε αντιμέτωπη με εξαιρετικούς και πολύπλοκους γυναικείους ρόλους και το 1946 κέρδισε το πρώτο της Οσκαρ για την ταινία “To Each His Own” όπου υποδύθηκε μια ανύπαντρη μητέρα που προσπαθεί να πάρει πίσω το παιδί που είχε δώσει για υιοθεσία. Στην ταινία “The Dark Mirror” έπαιξε δύο δίδυμες αδερφές με άκρως αντίθετους χαρακτήρες, εκ των οποίων η μία ήταν ψυχωσική. Η ταινία “The Snake Pit” ήταν μια από τις πρώτες που επιχείρησαν να δείξουν μια ρεαλιστική απεικόνιση της ψυχικής ασθένειας, όπου έπαιξε το ρόλο μιας γυναίκας που κλείνεται από τον άντρα της σε ψυχιατρικό ίδρυμα μετά από έναν νευρικό κλονισμό. Στην “Κληρονόμο”, υποδύεται μια αφελή κοπέλα ερωτευμένη με έναν νεαρό, τον οποίο ο βίαιος πατέρας της θεωρεί προικοθήρα. Η δεκαετία του ’40 αποτέλεσε για την Olivia το peak της καριέρας της με απανωτά σερί επιτυχιών και υποψηφιοτήτων. Το 1949 όμως, απέρριψε τον ρόλο της Μπλανς Ντι Μπουά στο “Λεωφορείο ο Πόθος” μετά τη γέννηση του πρώτου της παιδιού. Το 1953 μετακόμισε στο Παρίσι όπου γνώρισε και παντρεύτηκε τον δεύτερο σύζυγό της, και μοίρασε τις εμφανίσεις της μεταξύ του κινηματογράφου και του θεάτρου.

Τη δεκαετία του 1960 έπαιξε σε δυο ταινίες που ακολουθούσαν το ρεύμα του ψυχολογικού τρόμου της εποχής, το “Lady in a Cage” και το “Hush, Hush, Sweet Charlotte” όπου συμπρωταγωνίστησε με την καλή της φίλη, Bette Davis. Με τους ρόλους να γίνονται όλο και πιο δυσεύρετοι λόγω ηλικίας, ξεκίνησε να εμφανίζεται σε ταινίες στην τηλεόραση, κερδίζοντας κι εκεί υποψηφιότητες για Emmy. Η τελευταία της εμφάνιση έγινε το 1988, όταν και αποφάσισε να αποσυρθεί από την υποκριτική, συνέχισε όμως να μένει ενεργή στο κινηματογραφικό τοπίο με περιοδείες εμφανίσεων κάνοντας ομιλίες και διαλέξεις. Το 2003 παρουσίασε ένα βραβείο στα Oscar και εισέπραξε χειροκρότημα 6 λεπτών με την εμφάνισή της. Το 2008 της απονεμήθηκε το ‘Εθνικό Μετάλλιο των Τεχνών’, η ανώτατη καλλιτεχνική τιμή της Αμερικής από τον ίδιο τον τότε πρόεδρο Bush. Αντίστοιχα της απονεμήθηκε στη Γαλλία από τον Nicolas Sarkozy το ‘Μετάλλιο Τιμής’, ενώ το 2017 στα 101α γενέθλιά της χρίστηκε ‘Dame’ από την Βασίλισσα Ελισάβετ, την ίδια χρονιά όταν και έκανε μήνυση στο δίκτυο FX και τον Ryan Murphy για την (όπως τη χαρακτήρισε) ανακριβή και χωρίς άδεια παρουσίασή της στη σειρά “Feud”, όπου την υποδύθηκε η Catherine Zeta-Jones.

Σε περίπτωση που αναρωτιέστε όμως, όχι, η Olivia de Havilland δεν είναι η γηραιότερη ηθοποιός της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ. Ερχεται δεύτερη, καθώς την πρωτιά την έχει ο Norman Lloyd, ο οποίος είναι 105.