Punked GangΗ ψευδοεπιστήμη της φυσιογνωμίας – το να κρίνουμε δηλαδή τον χαρακτήρα των ανθρώπων από τα πρόσωπά τους – υπάρχει εδώ και αιώνες, αλλά μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Πρίνστον δείχνει ότι οι άνθρωποι προβαίνουν σε τέτοιου είδους κρίσεις με βάση τις δικές τους εμπειρίες.
Σε προηγούμενη έρευνα, ο κύριος συγγραφέας Αλεξάντερ Τοντόροφ, καθηγητής της ψυχολογίας και οι συνεργάτες του, έδειξαν ότι σχηματίζουμε γνώμη για τους άλλους ανθρώπους, αφού δούμε τα πρόσωπά τους μόλις σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου – και ότι αυτές οι στιγμιαίες αποφάσεις, οι οποίες είναι συνήθως λανθασμένες, προβλέπουν τις οικονομικές, νομικές, εκλογικές και άλλες αποφάσεις. Οι άνθρωποι σχηματίζουν στιγμιαία εντυπώσεις από την εμφάνιση του άλλου προσώπου όμως τι είναι αυτό που διαμορφώνει αυτές τις εντυπώσεις;, λέει ο Todorov.
Η προηγούμενη έρευνα είχε επικεντρωθεί κυρίως στην αναγνώριση των σχηματισμένων χαρακτηριστικών του προσώπου που οδηγούν στη δημιουργία συγκεκριμένων εντυπώσεων, αλλά υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την δημιουργία αυτών των εντυπώσεων και που βασίζονται στην ιδιοσυγκρασιακή ιστορία ενός ατόμου από την έκθεση του με άλλα πρόσωπα.
Στη νέα μελέτη τους, ο Todorov και οι συνεργάτες του προτείνουν μια νέα κατεύθυνση στη μελέτη των συμπερασμάτων που εξάγουμε από τα πρόσωπα. Υποστηρίζουν ότι οποιοδήποτε πρόσωπο μπορεί να τοποθετηθεί σε μια στατιστική κατανομή των προσώπων που προέρχονται από το περιβάλλον μας και ότι η δημιουργία συμπερασμάτων από τη φυσιογνωμία του, απαιτεί την εξέταση της στατιστικής θέσης τους στην εν λόγω διανομή ή της αντανάκλασης των τυπικών χαρακτηριστικών του προσώπου στον συγκεκριμένο θεατή.
Οι συμμετέχοντες στην έρευνα είδαν εκατοντάδες πρόσωπα και τους ζητήθηκε να κρίνουν την αξιοπιστία, την ελκυστικότητα, την ικανότητά τους και άλλα χαρακτηριστικά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η έκθεση σε διαφορετικά πρόσωπα αλλάζει όχι μόνο το τι οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ως τυπικό χαρακτηριστικό, αλλά επίσης και το τι είδους πρόσωπα αξιολογούν ως πιο θετικά (τα πιο τυπικά πρόσωπα αξιολογούνται πιο θετικά).
Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι και μόνο η στατιστική θέση των προσώπων, τους δίνει ένα κοινωνικό νόημα – τα πρόσωπα αξιολογούνται πιο αρνητικά όσο περισσότερο αποκλίνουν από μία μαθημένη κεντρική συνήθεια ή αυτό που καθένας που θεωρεί ως ένα τυπικό πρόσωπο, λέει ο Todorov.
Αυτοί οι καθοριστικοί παράγοντες δημιουργίας των εντυπώσεων δεν αφορούν τα χαρακτηριστικά του προσώπου και μόνο, αλλά και την κατανόηση των προσώπων από κάποιον. Με άλλα λόγια, αν και δεν υπάρχει το «μέσο» ανθρώπινο πρόσωπο, σας αρέσουν τα πρόσωπα που βρίσκονται πιο κοντά στο δικό σας ορισμό ενός τυπικού πρόσωπου. Τα ευρήματά μας έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην κατανόηση των διαφορών που υπάρχουν διαπολιτισμικά αλλά και εσωτερικά μέσα σε διάφορες ομάδες όσον αφορά την αξιολόγηση των προσώπων, ολοκληρώνει.
Τα αποτελέσματα εκτίθενται στο επιστημονικό περιοδικό Nature Human Behavior.
Πηγή:psychologynow.gr Απόδοση: Νικόλας Παύλου, Ψυχολόγος
